Bệnh vàng lá Panama hại chuối và cách nhận biết, phòng trừ

02/01/2019

Chuối là một loại cây ăn quả có diện tích chiếm 19% tổng diện tích cây ăn trái ở Việt Nam và sản lượng khoảng 1,4 triệu tấn/năm. Chuối là loại cây ngắn ngày, nhiều công dụng và ít tốn diện tích nên chuối được trồng ở rất nhiều nơi trong các vườn cây ăn trái và hộ gia đình. Diện tích trồng chuối lớn từ 3.000-8.000 ha/tỉnh được tập trung chủ yếu ở một số tỉnh miền Trung và miền Nam như Thanh Hóa, Nghệ An, Khánh Hòa, Đồng Nai, Sóc Trăng, Cà mau; các tỉnh phía Bắc có diện tích ít và rải rác.

Trong vài năm trở lại đây, tại một số tỉnh đã xuất hiện bệnh vàng lá Panama trên cây chuối gây giảm diện tích và sản lượng chuối của Việt Nam. Tại hội nghị lần thứ 10 Mạng lưới chuối châu Á - Thái bình dương tổ chức ở thành phố Quảng Châu (Trung Quốc) tháng 10/2016, các nhà khoa học Viện Nghiên cứu Rau quả (Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam) đã giới thiệu kết quả nghiên cứu hiện trạng bệnh vàng lá Panama (FOC) trên cây chuối ở các tỉnh phía Bắc của Việt Nam.

Đây là loại bệnh rất nguy hiểm và phổ biến trên cây chuối gây hại nghiêm trọng đến năng suất. Bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ giai đoạn tăng trưởng nào của cây chuối. Hiện nay chưa có thuốc bảo vệ thực vật phòng trừ đặc hiệu bệnh căn bệnh này tại Việt Nam và trên thế giới.

Với mong muốn giúp người trồng chuối tìm hiểu về bệnh vàng lá panama trên chuối và có biện pháp phòng ngừa hiệu quả, PHÂN BÓN THIÊN NÔNG tổng hợp và chia sẻ với bà con nông dân các thông tin cơ bản về bệnh này.

BỆNH VÀNG LÁ PANAMA TRÊN CÂY CHUỐI

Bệnh vàng lá Panama là bệnh do nấm Fusarium oxysporumf.sp.cubense (FOC) gây hại trên các nhóm chuối gồm 4 chủng. Trong đó, chủng 1 gây hại trên các giống chuối tây, chủng 4 gây hại trên các giống chuối tiêu. Nấm FOC đã gây bệnh vàng lá khá phổ biến ở các vùng trồng chuối tây tập trung của nước ta.

Triệu chứng

Cây chuối bị nhiễm bệnh héo rũ Panama thường có hiện tượng vàng từ lá già lan dần lên các lá non, từ bìa lá lan vào gân lá. Lá bị bệnh thường héo, cuống gãy và lá treo trên thân giả, đôi khi cuống lá cũng bị gãy ở phần giữa phiến lá. Trên cây, các lá già bị héo khô quanh thân giả, chỉ còn một số lá đọt còn xanh và mọc thẳng, các lá đọt này có màu xanh nhạt hay hơi vàng hoặc bị méo mó, nhăn nheo, cuối cùng bị héo úa.

Bệnh vàng lá Panama trên cây chuối (Nguồn: Internet)

Cây bệnh chết nhưng thân không đổ, các bẹ ngoài bị nứt dọc. Cắt ngang thân giả sẽ thấy các bó mạch dẫn có màu nâu vàng. Cắt ngang củ chuối có các đốm màu vàng hoặc đỏ nâu và bốc mùi hôi.

Biểu hiện bệnh trên thân giả (Nguồn: Internet)

Đặc điểm phát sinh gây hại

Nấm Fusarium oxysporum f. sp. Cubense (FOC) tồn tại trong đất và tàn dư cây bệnh. Nấm có thể sống hoại sinh trong củ chuối và các bộ phận khác một thời gian dài, lây lan chủ yếu theo cây chuối con và đất có mang mầm bệnh.

Nấm bệnh xâm nhập chủ yếu qua chóp rễ hoặc qua vết thương ở rễ. Sau khi xâm nhập, nấm sẽ phát triển trong mạch dẫn làm cho cây bị vàng héo.

Phòng bệnh

- Chọn giống chuối kháng với nấm bệnh là biện pháp hiệu quả nhất để phòng bệnh.

- Đất trồng chuối: Nên chọn đất có độ pH trung hoà và hơi kiềm.

- Không dùng chuối con ở các vườn bị bệnh làm giống. Nên sử dụng giống chuối nuôi cấy mô sạch bệnh để trồng.

- Xử lý đất và cây giống trước khi trồng: Bón vôi, phân chuồng mục ủ cùng với nấm đối kháng Trichoderma vào các hố trồng. Cắt sạch rễ và đất ở gốc chuối con rồi nhúng gốc vào dung dịch Bordeaux hoặc các thuốc gốc đồng như Vidoc 80 BTN, Champion 37,5 FL, Bocdocop super, Funguran… 10 - 15 phút để diệt trừ mầm bệnh.

- Thoát nước tốt cho vườn chuối, nhất là vào mùa mưa, không nên để ẩm độ đất quá cao.

Trừ bệnh

- Khi phát hiện cây bệnh, phải đào bỏ các gốc bệnh đen tiêu huỷ và dùng vôi bột rải vào các vị trí cây bị bệnh để khử trùng đất. Những khóm chuối còn lại trên vườn phải tưới gốc để chống nấm xâm nhiễm bằng các loại thuốc như Bendazol 50WP, Viben 50BTN, Fudazole 50WP, Zineb, Tilt, Score, Anvil...

- Nếu vườn chuối bị bệnh nặng nên ngừng canh tác, cho ngập nước từ 2-3 tháng để diệt mầm bệnh, luân canh với cây trồng khác sau ít nhất 1 năm mới trồng chuối trở lại.

Nguồn tin: Thu Hà tổng hợp từ http://www.itfnet.org; http://www.pcaarrd.dost.gov.ph; http://toquoc.vn; http://snnptnt.laocai.gov.vn; http://giongcaytrong.net; https://nongnghiep.vn

Tags:

Tin tức mới